[Eugeniusz]

Proces nawożenia ( dożywiania ) cytrusów jest chyba najbardziej złożonym procesem z pośród wszystkich innych jakie dotyczą opieki nad tymi roślinami. Oczywiście, że wspaniałe są nawozy naturalne organiczne bo wchłanianie ich przez system pobierania składników pokarmowych odbywa się w sposób harmonijny ( stabilny ). Tutaj nie musimy tak obawiać się o przenawożenie, jak w przypadku nawozów mineralnych. Nawozy naturalne jednak też mają określony skład pierwiastków, który w mniejszym lub większym stopniu będzie odpowiadał danej roślinie. Wymagania różnych rodzajów roślin są niestety bardzo różne i trzeba te potrzeby zaspakajać w jak najbardziej optymalny sposób. Nawóz obojętnie jaki on by nie był składa się z tzw. Makro i mikro elementów. Do makroelementów zaliczamy azot fosfor i potas. Mikroelementy to np. żelazo magnez czy cynk. Jeżeli chodzi o wymogi roślin cytrusowych to złotego składu nie ma dla wszystkich odmian. Wcale nie jest to takie proste ze względu na szereg zależności od których zależy zapotrzebowanie na określone składniki pokarmowe. Tak jak każdy organizm tak i cytrusy dzielą się na tysiące a może i setki tysięcy malutkich organizmów z których każdy w danej chwili ma nieco inne zapotrzebowanie. Chodzi mi w tej chwili o zróżnicowanie gatunkowe ( mieszańce, hybrydy, himery ), dochodzą do tego jeszcze różne wielkości roślin, ilość masy zielonej w danej chwili i np. kwiatów czy owoców. Jak by tego jeszcze było mało wymogi na poszczególne składniki i pierwiastki zmienia się wraz z porami roku, temperaturami i wilgotnością powietrza. Tutaj sprawa się już bardzo komplikuje i znalezienie złotego środka w takim przypadku po prostu nie istnieje. Trzeba jednak mieć na uwadze fakt iż zapotrzebowanie na niektóre pierwiastki u cytrusów jest nieco większe niż przy roślinach ozdobnych. Należy mieć na względzie większe zapotrzebowanie na żelazo, cynk, magnez. Jeżeli chodzi o azot to dawka powinna być większa podczas sezonu wzrostu i nawet kilkukrotnie niższa podczas spoczynku zimowego. Dostarczanie więc składników pokarmowych powinno odbywać się ze szczególnym zwróceniem uwagi na kondycję liści, ich kolor, wielkość i grubość. Wszelkie odstępstwa od normy powinny być natychmiast uzupełniane składnikami, których niedobór w danym momencie wystąpił. Do odpowiedniego nawożenia należy jeszcze w przypadku cytrusów dołączyć , dożywianie dolistne. Ma to bardzo ważne znaczenie w przypadku występowania niedoborów mikroelementów, które ukazują się po bardzo różnym czasie ich zubożenia lub braku w podłożu. Nie zawsze jednakowo objawy niedoboru, któregoś ze składników pokarmowych ujawnią się na wszystkich cytrusach mimo stosowania takich samych odżywek w stosunku do wszystkich posiadanych roślin. Wynika to z osobnego zapotrzebowania, różnych gatunków, wielkości cytrusów, wielkości doniczki, warunków świetlnych, wilgotności powietrza, podłoża, itd. Itd. Nie należy się więc dziwić jeżeli np. cztery cytrusy ustawione w tym samym miejscu będą się rozwijały wspaniale, liście będą intensywnie zielone a jeden będzie wykazywał braki pokarmowe. Może to mieć charakter zmian w obrębie blaszki liściowej ( zmiany mogą dotyczyć koloru, wielkości liści, kształtu odbiegającego od normy, grubości liści ), zmiany mogą też wystąpić w nienaturalnym przyroście nowych pędów. Niekiedy ich wzrost jest bardzo powolny, mogą zasychać po kilku dniach od rozpoczęcia wzrostu. Kolor też ma olbrzymie znaczenie w przypadku rozpoczęcia wzrostu dla nowych pędów. Może się bowiem zdarzyć tak, że starsze liście będą miały odbarwienia, zastosujemy odpowiednią odżywkę i będziemy czekać na ich zlikwidowanie. Niestety nieraz na efekty ustąpienia określonych braków trzeba dość długo poczekać. Niekiedy takie odbarwienia, plamy czy przebarwienia pozostają na zasze. Po wzroście nowych pędów można doskonale określić, czy w danym momencie skład składników pokarmowych w podłożu jest optymalny. Jeżeli świeże pędy będą miały soczystą barwę i ich wzrost będzie szybko przebiegał a rozkładanie na boki delikatnych listków odbywać się będzie bez zakłóceń- oznacza to dobre parametry podłoża. W tym samym czasie listki obok nowych przyrostów mogą jeszcze wskazywać objawy braków pokarmowych, jednak to nowe pędy są miarodajnym wskaźnikiem zdrowia cytrusa w danej chwili. Jeżeli chodzi o rozpoznawanie braków pokarmowych po wyglądzie liści to obszernie zostało to wyjaśnione na stronie głównej w poradach ( odsyłam do przeczytania artykułu tam zamieszczonego ) Teraz o tym jakie nawozy stosować i jak często aby nasze cytrusy były w dobrej kondycji. Podanie dokładnego składu idealnego nawozu do cytrusów jest niemożliwe, bo co by tutaj nie napisać to będzie to nadużycie lub oszustwo z mojej strony. Tak samo nie można polecić kupna idealnego nawozu ponieważ takowy nie istnieje. Kiedyś podawany optymalny skład na opakowaniach nawozów w innych krajach gdzie cytrusy są uprawiane w gruncie był jako 20-20-20 plus mikroelementy. Te 20-20-20 to oczyliście azot, fosfor, potas a te dwudziestki to stosunek wagowy lub procentowy tych właśnie wymienionych makroelementów. Mikroelementy były dodawane w zależności od producenta, wymagań glebowych na danym terenie i od rodzaju uprawy. Wynika z tego, że skład makroelementów jest bardzo zrównoważony. Niestety rzeczywistość jednak sama reguluje i zmienia to co postanowił człowiek. Okazało się bowiem, że fosforu w takim składzie jest o wiele za dużo i dzieją się niepokojące rzeczy z innymi składnikami, które w nadmiarze fosforu są blokowane. Dzisiaj najczęściej w sprzedawanych nawozach mineralnych stosowanych do uprawy roślin cytrusowych wymieniany jest stosunek makroelementów w taki sposób 8-3-9 lub u innych producentów 8-2-10. To jest tak jak byśmy nasypali do torebki osiem jednostek wagowych ( np. gramów, czy kilogramów ) azotu, trzy jednostki wagowe fosforu i dziewięć jednostek wagowych potasu- dotyczy to oczywiście podanego przykładu 8-3-9. W tym drugim przypadku będzie odpowiednio inaczej. Teraz zaleca się jeszcze co najmniej 3% w stosunku wagowym dodania magnezu- a więc jeżeli dodamy np. 8kg azotu plus 3kg fosforu plus 9kg potasu, wyjdzie nam 20kg makroelementów. Teraz trzeba dodać 3% magnezu czyli 0,6 kg. Mamy już przygotowany skład podstawowy nawozu do cytrusów. Teraz należy uwzględnić około 04-06 kg żelaza, 02-03 kg cynku. Pozostałe mikroelementy w dawce do 0,1 kg. Oczywiście będą tutaj różnice w poszczególnych ilościach mikroelementów bo zapotrzebowanie niestety bardzo różni się w zależności od czynników, które już powyżej zostały wymienione. Podałem tutaj bardzo uśredniony skład, który można stosować dla roślin cytrusowych, uzupełniając jednak stale pierwiastki, których niedobory mogą się ujawniać bardzo różnie w zależności o danego cytrusa. Teraz jak często stosować nawożenie i w jakich dawkach? Odpowiedź może być taka trochę wymijająca- Należy stosować dożywianie częściej w mniejszych dawkach, niż rzadziej w większych stężeniach. Rzadziej znaczy bowiem tyle samo co mało efektywnie a częściej może oznaczać- stabilniej. Jeżeli stosujemy nawożenie raz w miesiącu w dość dużych dawkach robimy duże wahania w harmonii całego układu odżywiania. W pierwszych bowiem dobach po podaniu nawozu następuje nadmiar składników pokarmowych, potem sytuacja się normalizuje, aż do czasu, kiedy cytrus zaczyna odczuwać niedobory. Następne zasilenie znowu powtarza sytuację. Robi się huśtawka nadmiaru i głodu układu odżywiania tkankowego. Lepiej więc miesięczną dawkę podzielić na części ( czym więcej tym lepiej ) i proporcjonalnie podawać np. co trzy dni wraz z nawadnianiem. Tutaj już układ odżywczy będzie sobie zupełnie inaczej radził z wchłanianiem na bieżąco dostarczanymi składnikami. Takie zasilanie jest bardzo dobre ale kogo stać na taką aptekarską cierpliwość? Dla takich właśnie ludzi, bez dostatecznej cierpliwości i dla ich wygody stworzone zostały nawozy wolnodziałające w otoczce specjalnie dobranych żywic. Wspaniały to wynalazek, bowiem 24 godz. na dobę w zależności od zapotrzebowania rośliny dostarcza optymalną ilość składników pokarmowych. Mądre, można by było powiedzieć, kuleczki nawozowe same sterują ilość uwalnianych składników w zależności od temperatury otoczenia i wilgotności podłoża. Czym większa temperatura i wilgotność, uwalnianie składników wzrasta. Mniejsza temperatura i spadek wilgotności powoduje zmniejszenie przepuszczalności składników do podłoża. Czego więcej chcieć? Jest to dokładnie tyle ile wymaga zapotrzebowanie rośliny w danej chwili na składniki pokarmowe. Opisane powyżej wymogi roślin cytrusowych i skład nawozu, oraz jego rodzaj, nie zwalniają nas z obowiązku codziennej kontroli wyglądu naszych roślin. Szybciej wychwycone zmiany, nawet te delikatne mogą być szybciej usuwane i tym samym poprawiana jest na bieżąco kondycja naszych ukochanych roślin. Oczywiście obserwacji i reagowania na różne zachodzące sytuacje trzeba się nauczyć. Czym jednak, obserwacja będzie częstsza, tym diagnoza co do dalszego postępowania będzie celniejsza. Czym częstsze będą dobre diagnozy, tym nasze cytrusy będą rosnąć lepiej i cieszyć oczy swego opiekuna i wszystkich osób je oglądających.

---

nawożenie cytrusów.JPG

Plik ściągnięto 5134 raz(y) 20,72 KB